Она од што најмногу се стравува е дека Путин би можел да нареди употреба на тактичко нуклеарно оружје со ограничена деструктивна моќ.
Во случај да се најде притиснат до ѕид од поразите на неговите сили во Украина, особено откако наместените референдуми ќе ги претворат окупираните територии во самопрогласена територија на Руската Федерација, тоа може да се случи, пишува Јутарњи лист.
Во текстот се наведува дека во такво сценарио руската војска би можела да изврши напад со нуклеарна бомба или крстаречка ракета со нуклеарна боева глава, како што е нуклеарната верзија на тактичката ракета со краток дострел Искендер-М.
На хартија, Русија има околу 2.000 тактички нуклеарни боеви глави, кои се движат од неколку килотони до повеќе од стотина. Останува прашањето колкав дел од рускиот арсенал е навистина употреблив, имајќи предвид дека се работи за исклучително софистицирани системи за оружје кои бараат многу детално и скапо одржување, а Русија троши десет пати помалку за одржување на својот арсенал по боева глава од која било друга земја во светот, вклучувајќи ја и Кина.
Но, ако Русија има функционални боеви глави кои би можела да ги лансира со ракетите Искандер-М, проценети на околу 50 килотони, може да и нанесе страшна штета на Украина ако одлучи да го стори тоа.
Радиоактивен облак
Боева глава од 50 килотони ако падне на Плоштадот на независноста во Киев ќе ги сруши сите згради во радиус од околу 800 метри, а сите преживеани во радиус од околу 1,6 километри ќе бидат изложени на доза на радијација од околу пет сиверти, од кои повеќето би умреле во од еден месец.
Повеќето незаштитени луѓе во радиус од околу три километри би претрпеле изгореници од трет степен. Се проценува дека самата експлозија би убила околу 48.000 луѓе, додека повеќе од 100.000 од нив би биле тешко повредени.
Радиоактивниот облак би се раширил во правец на ветрот, а со северен ветер од околу 20 километри на час би се проширил на простор широк дваесет километри и долг до 160 километри – доволно за да се помине границата со Белорусија. Со посилен ветер, од околу 60 километри на час, радиоактивни честички би можеле да ја преминат и руската граница.
Иако тоа би било катастрофа за оние кои се директно погодени од него, повеќето луѓе надвор од самата зона на експлозијата нема да почувствуваат никакви значајни ефекти.
Лесниот ударен бран би достигнал само околу 4,3 километри подалеку од точката на детонација, па дури и честичките во радиоактивниот облак нема да претставуваат смртоносна закана за повеќето.
На директната патека на облакот, долги првите шеесет километри и широка околу пет километри, дозата на зрачење би била околу еден греј на час, што значи дека повеќето од засегнатите би можеле да се тргнат од патот на облакот пред да добијат значителна доза на зрачење.
Оружје за масовно уништување
Ваквото сценарио, колку и да е ужасно, е крајно неверојатно од повеќе причини. Првата е дека – ако Русија воопшто има функционално тактичко нуклеарно оружје, а не боеви глави кои се оневозможени поради негрижа, недостаток на одржување и корупција – Путин не може сам да ја донесе оваа одлука.
Не постои копче што Путин може да го притисне, сам во својата канцеларија, за да полета Искендер-М и да удри цел по негова желба. Лансирањето на тактичко нуклеарно оружје би морало да вклучи стотици луѓе – од самиот Путин, потоа неколку нивоа на воена команда, персоналот кој би требало да ја отстрани боевата глава од складиштето и да ја достави до локацијата, потоа персоналот кој ќе го монтира оружјето на проектилот, потоа персоналот кој би требало да го нишани и испука тој проектил.
Во тој долг синџир, можно е лесно да се најде поединец или дури неколку кои не се подготвени да учествуваат во обид за нуклеарна војна.
Дури и ако Путин реши да користи такво „ограничено“ оружје за масовно уништување, и ако неговата војска одлучи да го послуша, прашањето е што може да се постигне, каква тактичка или политичка предност би му донела и каква би била таа и кој и каков би бил одговорот на Западот на неговиот потег?
Воено гледано, поголемиот дел од украинските сили се дисперзирани на широк простор, освен на самата линија на фронтот каде што секој нуклеарен напад би бил подеднакво штетен и за руските сили. Политички, таков удар би можел да ја уништи украинската влада и да го убие претседателот Володимир Зеленски, но по која цена?
Прво, тоа би поставило преседан – многу непријатен за Путин – Русија да го смета шефот на државата за легитимна цел за ограничен нуклеарен напад. Второ, Путин неповратно би ги уништил неговите односи со неговите најважни „сојузници“ Кина и Индија, кои моментално остануваат на страна од конфликтот и недвосмислено ја осудуваат руската инвазија на Украина.
Понатаму, се поставува прашањето како САД и НАТО би одговориле на ваквата провокација. Западните стратези се согласуваат во едно – на употребата на нуклеарно оружје мора да се одговори веднаш, жестоко и недвосмислено. Секој друг одговор би бил отворена покана до сите други држави со нуклеарно оружје да ги користат по своја волја.
Уништување на светот
Проблемот е што секој одговор нужно со себе носи ризик од понатамошна ескалација. Експертите од Принстон пред три години анализираа потенцијално сценарио кое започнува со нуклеарни „предупредувачки истрели“, но неизбежно завршува со нуклеарна војна од целосен обем.
Во серијата воени игри што ги спроведе Пентагон, американските експерти утврдија дека секоја употреба на нуклеарно оружје многу лесно води до неконтролирана ескалација.
Во повеќето тестирани сценарија, Русија започнува напад користејќи тактичка нуклеарна бомба против воена инсталација – воздухопловно пристаниште или воена база – на што САД реагираат со удар на цел од сличен тип и воено значење. После тоа има само две можности.
Во оптимистичкото сценарио, двете страни се воздржуваат од понатамошна употреба на нуклеарно оружје, но сите овие позитивни сценарија имаа неколку заеднички предуслови – двете страни мораа да имаат јасни политички „исклучени рампи“ и линиите на комуникација меѓу Москва и Вашингтон мораа да останат отворени. Во сите други сценарија светот беше уништен.
