Научниците во средата објавија дека анализирале ДНК примероци од Yersinia pestis од забите на три жени закопани во средновековна христијанска заедница во долината Чу во близина на езерото Исик Кул во подножјето на планините Таншан, кои починале во 1338-1339 година.
Најраните документирани смртни случаи од чума во други области биле забележани во 1346 година.
Реконструкцијата на геномот на патогенот покажа дека овој вид не само што доведе до развој на сојот што ја предизвика Црната смрт што ги опустоши Европа, Азија и Блискиот Исток, туку и повеќето видови на чума што постојат и денес.
Нашето откритие дека Црната смрт потекнува од Централна Азија во 1330-тите ја завршува вековната дебата, вели историчарот Филип Славин од Универзитетот во Стирлинг во Шкотска, еден од авторите на студијата објавена во списанието Nature.
Постојат голем број различни хипотези кои сугерираат дека пандемијата можеби потекнува од Источна Азија, конкретно Кина, Централна Азија, Индија или дури и во близина на областите во регионите на Црното Море и Каспиското Море каде што првите случаи биле документирани во 1346 година, рече археологот и водач на истражувањето, Марија Спиру од Универзитетот во Тибинген во Германија.
Знаеме дека трговијата веројатно била одлучувачки фактор за ширење на чумата во Европа. Разумно е да се претпостави дека слични процеси влијаеле на ширењето на болеста од Централна Азија до Црното Море помеѓу 1338 и 1346 година, додаде Спиру.
Потеклото на пандемијата е предмет на жестоки дебати, за што сведочи и дебатата за актуелната пандемија на коронавирус.
Црната смрт беше најсмртоносната пандемија во историјата. Таа уби околу 50 до 60 отсто од населението во делови од Западна Европа и 50 отсто на Блискиот Исток, или вкупно 50 до 60 милиони луѓе, рече Славин. Непознат број луѓе умреа во Кавказ, Иран и Централна Азија, додаде тој.
Веќе во средниот век гледаме голема подвижност и брзо ширење на човечкиот патоген, вели археогенетичарот и коавтор на студијата Јоханес Краузе, директор на Институтот за човечка историја Макс Планк во Германија. Не треба да го потценуваме потенцијалот на патогените да се шират низ светот од прилично оддалечени локации, веројатно поради зооноза, односно пренос на болести од животните на луѓето.
Научниците анализирале заби, добар извор на ДНК, на седум лица закопани на гробиштата на населбите Бурана и Кара-Ѓигаш, добивајќи ДНК чума од три примероци од Кара-Ѓигаш.
Бубонската чума, тогаш неизлечива болест која сега се лекува со антибиотици, предизвикува отечени лимфни јазли од кои тече крв и гној и влијае на крвта и белите дробови.
Во Европа најмногу се пренесувал со каснување од болви од заразени стаорци. Пандемијата потекнува од диви глодари, најверојатно мрмоти, рече Славин.
За ширењето придонеле глодари кои ги придружувале трговските каравани, а веројатно се проширило и со каснување од човечки болви.
Откривме дека најблиските живи роднини на видот Yersinia pestis што доведоа до развој на Црната смрт сè уште може да се најдат денес кај мрмотите во регионот, рече Краузе.
