Зголемувањето на цените на недвижностите, кои ги надминуваат приходите, е сурова реалност за многумина во Европа. Поради Ковид-19, се поголем дел од населението има потреба од доделување на станови.
Извештајот за состојбата со домувањето во Европа во 2021-ва година истакнува дека учеството на италијанските домаќинства со заостанати кирии во приватниот сектор скокнало од помалку од 10% на 24% за само една година од почетокот на пандемијата, пишува интернет изданието „EUObserver.com“.
Во Чешка, секој четврти станар стравува дека ќе мора да го напушти сегашниот дом во следните 12 месеци.
Во исто време, изградбата на социјални станови падна за 40% во 2020-та година, додека побарувачката се зголеми за 30.000 апликации на вкупно 750.000.
Списоците на чекање за општинско домување во Англија веќе бројат 1,1 милиони домаќинства и следната година нивниот број може да се удвои на над 2 милиони домаќинства.
Доказите покажуваат недвосмислена врска помеѓу пренатрупаноста на живеалиштата и смртноста. Само пет проценти зголемување на домаќинствата што живеат во лоши услови на домување може да доведе до 50% поголем ризик од морбидитет и 42% шанса да ја загубат битката со коронавирусот.
Вечерва 700.000 луѓе во Европа нема да имаат покрив над главата.
Во меѓувреме, достапните опции се намалуваат поради националните намери за приватизација на постојниот фонд на социјални станови.
Приватизација на станбениот фонд
Во Унгарија, на пример, предложената измена на законот за домување им налага на општините да ги продаваат своите станбени единици на жителите по 10-30 проценти помалку од пазарната цена, решение што „дополнително ќе ја продлабочи актуелната криза во урбаните станови и ќе ги зголеми постојните нееднаквости во становите“, како што се вели во петицијата за подигање на свеста организирана од Хабитат.
Огромниот апетит за зголемување на профитот од општинското домување им користи на малкумина. Оставањето на пазарот на домување да се саморегулира со зголемување на понудата или обезбедување краткорочни финансиски стимулации нè доведе овде.
Доколку се потпрат на единствениот пристап за добивање на функционална политика на домување, тоа сигурно ќе беше вистинска, долгорочна, политичка определба за подобрување на домувањето во Европа.
Кохезионите фондови на ЕУ ќе можат да продолжат да инвестираат во социјална инфраструктура и да обезбедуваат основни и социјални услуги на граѓаните преку Европските фондови за регионален развој и Европските социјални фондови, а зголемен износ во новиот седумгодишен буџет на ЕУ е достапен за инвестиции во одржливи населби.
Механизмот за фер транзиција ќе осигури дека никој нема да заостане во зелената транзиција со вкупен буџет од најмалку 100 милијарди евра. Постои и посебна шема за социјално достапно социјално и студентско домување со буџет од 16,6 милијарди евра.
Сепак, постојат значителни празнини во овие инвестиции. Во Фландрија, вкупниот износ што треба да се надомести за целиот регион не е доволен за обновување на социјалните станови. Слично на тоа, холандскиот план за закрепнување би бил доволен за подобрување на само зградите од класа Е, Ф или Г, но не и Б, Ц или Д.
Нема изговор за политичарите да не интервенираат и да не ги признаваат овие проекти. Да се има доделување на станови кои ќе останат достапни и во иднина обезбедува значителен поврат за луѓето кои инвестираат во економијата, живеат во поинклузивно општество и имаат одржлива младост и стареење на населението.
