Интелектуалната сопственост не може да ја заштити идејата како таква, туку го штити изразот на таа идеја (со авторски права) или нејзината практична примена.
Законот за авторско право дава исклучиво овластување на авторот да ги умножува своите дела, да ги користи во комерцијални цели, да ги дава под закуп како и јавно да ги емитува.
Авторско дело е оригинално интелектуално творештво од книжевно, уметничко или научно подрачје кое има индивидуален карактер. Авторското дело според законот за Авторски права во Република Македонија е заштитено со самото настанување на делото. Што значи дека не постои посебен начин или постапка на заштита на авторско дело. Според тоа како главни карактеристики на авторско дело се:
- Оригиналност (изворност) на креативното остварување. Не е битно дали делото е иновација или не е, туку битна е креативната субјективна оригиналност (новост во субјективна смисла).
- Да е дел од книжевна, научна или уметничка област.
Авторски дела вообичаено се:
– Јазични дела (пишани дела, говорни дела, компјутерски програми)
– Музички дела (инструментални или со текст)
– Драмски дела
– Кореографски дела и пантомимски дела
– Дела од ликовната уметност (слики, скулптури и графики) без разлика од каков материјал се изработени
– Архитектонски дела
– Индустриски дизајн
– Фотографски дела и дела прозведени со слична фотографска техника
– Аудио-визуелни дела
– Кинематографски дела
– Картографски дела
– Прикази од научна или техничка природа (скици, планови, табели и сл.)
Преводите, прилагодби, музички преработки и други преработки на авторски дела кои се оригинални интелктуални творби со индивидуален карактер, се заштитени како самостојни авторски дела. Преводи на службени текстови од област на законодавство и суд се заштитени како авторски дела освен ако не се работи за дела кои служат за јавно информирање и ако не се објавени како такви.
Збирки на самостојни авторски дела како што се енциклопедии, зборници, антологии, електронски бази на податоци и слично се исто така заштитени како авторски дела. Народни книжевни и уметнички творби во изворен облик не подлежат под авторска заштита, но за нивно искористување се плаќа предвидена сума.
Автор: Филип Поповски
Коментари