Долготрајниот раст во трошењето на средства од нафтениот фонд на Норвешка треба да биде запрен, со цел да се заштити суверениот фонд во вредност од 900 милијарди долари. Ова го изјави директорот на норвешката централна банка Ојстејн Олсен, цитиран од „Bloomberg“.
Суверениот фонд на Норвешка е најголемиот во светот и сега трошоците од него изнесуваат 20% од буџетот и 8% од бруто домашниот производ (БДП).
„При тоа високо ниво на трошоци од нафтениот фонд постои ризик од нагло намалување на капиталот во фондот“, рече Олсен за време на годишното изјава во Осло. „Ова може да се случи, на пример ако глобална рецесија предизвика пад на нафтените премини или пак при ниска или негативна поврат на капиталот на Фондот“, додаде тој.
Се очекува повлекувањата од фондот од страна на владата да се зголемуваат со околу 25% во оваа година, откако минатата беше забележан првиот историски пад на средствата во фондот. Властите во Норвешка, на чело со конзервативците, беа принудени да посегнат од Фондот за прв пат, за да ги покријат дупките во буџетот и да ја заштитат економијата од падот на цените на нафтата.
Фондот е контролиран од страна на централната банка и засега од управувањето велат дека се повеќе од способни да се справат со намалувањето на средствата, без да мора да продаваат средства. Сепак во своите коментари Олсен спомена неколку негативни сценарија.
Пример од раководството на Фондот гледаат 1% веројатност да има 50% пад во рок од 10 години, ако трошоците се одржува на сегашното ниво од околу 3 отсто од Фондот. Ако трошоците се зголемат до 4%, оваа веројатност расте до 5 отсто. Ако имотот на акции се зголеми од 60% до 75%, што се разгледува, шансите за 50 проценти пад се зголемуваат до соодветно 2% и 6%.
„Ова покажува дека постојат ризици, ако се зголемат трошоците од нафтениот фонд над сегашното ниво“, рече Олсен.
Владата објави дека го затегнува 16-годишното правило за трошоци од фондот во износ од не повеќе од 3%, а не 4%, како што беше досега. Малцинската влада ќе има потреба од парламентарна поддршка за промената која сепак нема да има особен непосреден ефект, бидејќи од 2014-та година парите кои ги трошат од Фондот, се задржуваат под 3%. Властите нудат да се зголеми уделот на инвестиции во акции од 60 до 70%, за да се генерира повисок поврат.
Според Олсен предложените измени се разумни, но е повеќе важно да се гледа на трошоците како процент од БДП-то.
