Cushman&Wakefield (C&W), со партнерот ФОРТОН Македонија, го издадоа извештајот за последниот квартал од 2015 година, со кој се дава преглед на состојбите на пазарот со недвижнини во Европа. Овој извештај содржи информации за движењата на пазарот на недвижнини во главните европски градови.
Истиот открива пад во нивото на закупнини на годишно ниво, во сите сегменти на пазарот главно движејки се од притисокот на цените во Моска и Киев. Закупнините за деловен (канцелариски) простор се намалени за 1,3%, закупнините за главните пешачки зони се намалени за 0,4%, додека пак закупнините за логистичките (индустриски) центри се намалени за 2,7%.
Стапката на принос е намалена за 40 процентни поени (п.п) до 6%. Стапката на принос се користи како мерка за капитализација на приносот во специфичниот контекст при проценката на инвестициите на пазарот на недвижнини. Поради ова, истата се идентификува често пати како мерка за ризикот кој е инкорпорирана во самата недвижнина и во очекувањата на пазарот.
Големото влијание врз перформансот на европските пазари имаа настаните, кои се случија на пазарите во Источна Европа. На овие пазари, закупнините продолжуваат да бележат рекордни негативни движења во сите пазарни сегменти, последователно две години по ред. По аналогија, пазарите во Источна Европа остануваат обележани како пазари со најголем ризик, со стапка на принос од 9,68%. Најголемите причинители за ваквите настани и случувања се пазарот на недвижнини во Русија и Украина, каде што пазарот забележа значаен пад во нивото на закупнини.
Закупнините за деловен (канцелариски) простор во Русија (Москва), се намалија за 25%, додека пак во Киев (Украина) за 19,4%. Слични тенденции беа забележани исто така во главните пешачки зони и сегментот со индустриски (логистички) центри. Стапката на принос во Украина се движеше во маргините помеѓу 13,5-14%, додека пак истата во Москва се движеше помеѓу 10,5-12,75%. Идните проекции и изгледи за овие пазари, според Cushman&Wakefield, ќе останат за жал негативни. Движењата во Западна Европа во 2015 покажуваат стабилизација на пазарот на недвижнини во сите пазарни сегменти.
Примарно, закупнините на главните пешачки зони се зголемени за 4,4%, додека пак закупнините за деловен (канцелариски) простор се зголемени за 2,8%. Закупнините за индустриските (логистички) центри исто така бележат раст на годишно ниво од 1%. Приносот на пазарот на недвижнини во западно-европските земји е намален за 46 п.п на 5,08%. Лондон, Цирих, Женева, Милано, Осло, Париз, и Виена се градовите со највисока закупнина за деловен (канцелариски) простор и имаат позитивни проекции за наредниот период.
Главните пешачки зони исто така забележаа раст. Главните малопродажни хабови, како Лондон, Цирих, Париз и Виена остануваат градови со највисоко ниво на закупнини на главните пешачки зони, со изгледи за задржува на овој примат и во иднина.
Поврзано со остварувањата на пазарот на деловен (канцелариски) простор, следните градови се апсолутни победници:
– Вилнус, Милано и Стокхолм во поглед на раст на нивото на закупнина (6% на годишно ниво)
– Берлин, Барселона и Виена во поглед на компресија на стапката на принос (намалување за 50 п.п на годишно ниво)
– Берлин, Стокхолм и Барселона во поглед на раст на пазарната капитализација (зголемување од 10% на годишно ниво)
Поврзано со остварувањата на пазарот на главни пешачки зони, следните градови се апсолутни победници:
– Барселона, Париз и Лондон во поглед на раст на нивото на закупнина (над 6% на годишно ниво)
– Милано, Рим и Фиренца во поглед на компресија на стапката на принос (намалување за 50 п.п на годишно ниво)
– Милано, Рим и Барселона во поглед на раст на капиталната вредност (зголемување над 10% на годишно ниво)
Поврзано со остварувањата на пазарот за индустриски (логистички) центри, следните градови се апсолутни победници:
– Хаселт, Барселона и Брашов во поглед на раст на нивото на закупнини (над 6% на годишна основа)
– Тилбург, Венло и Ротердам во поглед на компресија на стапката на принос (намалување за 50 п.п на годишна основа)
– Ротердам, Хаселт и Тилбург во поглед на растот на капиталната вредност (зголемување над 5% на годишно ниво)
Пазарот на недвижнини во Скопје беше релативно стабилен. Стапката на принос на главните пешачки зони и на деловен (канцелариски) простор остана на 9.25%, додека пак во индустрискиот сегмент истата изнесува 13%.
Во поглед на нивото на закупнини на пазарот за деловен (канцелариски) простор, забележано е зголемување од 3.7% на годишно ниво, додека пак закупнините на главните пешачки зони бележат намалување од 14.3%. Поголеми промени не беа забележани во нивото на закупнини на индустрискиот сегмент од пазарот.
Стапката на принос кај деловниот (канцелариски) простор во споредба со стапката на принос во некои од големите европски градови во Западна Европа, како Лондон (3,2%), Виена (4,3%), Париз (3,25%), покажува дека инвестициите во недвижнини во Скопје се за 2,5-3 пати поризични отколку слични инвестиции во наведените европски градови.
Сепак, стапката на принос на деловниот (канцелариски) сегмент од пазарот на наедвижнини е многу блиска со стапката на принос во некои европски градови како Софија (8,5%), Букурешт (7,5%) и Будимпешта (7%), а пониска отколку стапките на принос во Москва (10,5%) и Киев (13,5).
