20 април, 2024
ПочетнаЕКОНОМИЈАСтратфор: Дали ова е почеток на забавувањето на САД?

Стратфор: Дали ова е почеток на забавувањето на САД?

Image (65)

На почетокот на мај, непосредно откако лошите бројки на нови вработувања фрлија сенка врз економијата на САД, директорот на њујоршката филијала на централната американска банка Federal Reserve (Fed) на Њујорк, Вилијам Дадли, предупреди дека бруто домашниот производ (БДП) за првиот квартал од годинава би можел да биде само еден процент. Гледано сега, предупредувањето на Дадли дури и звучи оптимистички: објавените бројки покажуваат раст од 0,2 отсто на годишно ниво, стрмен пад од 2,2 проценти раст во претходниот квартал.

Реакцијата на пазарот на оваа вест беше безгласна, делумно поради тоа што бројот за вработувањата во март даде некакво предупредување, а делумно поради тоа што постојат очигледни објаснувања кои се чини посочуваат кон тоа дека забавениот раст е само привремен застој. Економијата на САД има навика да се мачи со лош прв квартал и да заздрави подоцна во текот на годината. Зимата беше сурова на многу битни места, а преговорите за нови договори влијаеа врз повеќе пристаништа на американскиот Западен брег, особено во првиот квартал. Ваквите настани се животни вистини кога раководите со глобална економија и иако може и мора да се преземат чекори да се ублажат овие проблеми, ако навистина тие се виновни за забавувањето, тогаш економијата на САД бргу ќе го врати растот.

Но, други два аспекта кои можеби влијаеа врз забавувањето – високиот долар и ниската цена на нафтата – се можни гласници на многу подлабок пад на економијата на САД.

Во теорија, САД би требало да е релативно имуна на проблемите со силна валута. Извозот изнесува само 13 проценти од БДП-то на САД и губитоците создадени со губење на конкурентноста поради високиот долар, би требало да бидат покриени од гиганстката потрошувачка економија. Но, теоријата не секогаш се претвора во пракса и, имајќи предвид дека доларот немал период на толку продолжена сила од крајот на минатиот век, не постојат податоци на кои би можела да се потпре една анализа.

Ниските цени на нафта ја водат економијата во уште понепознати води, затоа што останува прашањетоо колку тоа влијаело врз индустријата на енергенси од шкрилци, која е се уште во повој и која е базирана на нова технологија. Производството и натаму е силно, и покрај понискиот доход, но зголемените отпуштања придонесуваат кон повисоката невработеност и оттаму кон пониска потрошувачка, особено „државите на шкрилци“ Тексас, Северна Дакота и Оклахома. Во меѓувреме, помрачните предвидувања за иднината на оваа иондустрија можат да доведат до намалување на инвестициите, што исто така може да се манифестира во помал раст на БДП-то. Гледано врз база на образовани премиси, користа од пониските цени би требало да ги надмине овие загуби, кога потрошуачите и претпријатијата ќе почнат да ги чувствуваат намалените трошоци за гориво. Сепак, постои можност штетата нанесена врз индустријата на енергенси од шкрилци да има многу поголем надолен ефект врз целокупната економија.

Битно е да се напомене дека ова е прелиминарна оценка, а потемелната ревизија треба да следува за три недели – прелиминарната ревизија ќе биде објавена на 29-ти мај, а третата ревизија на 24-ти јуни – со тоа што ревизиите се познати по тоа што радикално ги менуваат првичните бројки (просечните ревизии менуваат за 1,25 проценти). Ако сегашната бројка сепак се покаже како точна, важно е да се почека темелната анализа, пред да се утврди постоење на тренд. Слабиот квартал за САД може да испадне токму тоа – слаб квартал за кои се виновни привремени фактори и САД би можела наскоро да се врати кон растот, како што стори во 2014 година.

Во ноември 2014 година, коментаторот на пазарите Нуриел Рубини беше насекаде цитиран кога изјави дека глобалната економија лета со само еден од четирите мотори, додека европската, јапонската и кинеската економија поткашлуваат и се пред гаснење. Оваа ситуација во меѓувреме одвај да се промени. Сали бројки на извозот и намалување на целениот БДП ја задржи Кина на патеката на постепено паѓање од некогашниот двоцифрен раст. Во Јапонија цената на добрата се вивнаа, но основната економија има малку причини за радост додека Банката на Јапонија пумпа огромни суми на пари во купување на обврзници. Европа покажа некакви знаци на живот во изминативе месеци, со тоа што ниските цени на нафтата и евтиното евро стимулираа одредено подобрување, но и натаму е далеку од онаа сигурна позитивност која може да ја поткрепи глобалната економија.

Иако метафората со четирите мотори е ограничена, валидна е поентата дека светската економија е склона кон тоа да се врзува за еден центар на позитивностоколу кој може да гравитира. Можно е времето и индустриските настани да се виновни за последните, ниски бројки на раст на БДП-то. Земјите кои ги градеа своите економски стратегии околу напредната економска машина на САД ќе мора нагло да изнајдат план Б.

НАЈНОВИ ВЕСТИ

ХОРОСКОП